Informeel leren op school

Leerlingen leren niet alleen tijdens lessen, ook het informele klimaat op school stimuleert het leren. In ons onderzoek kwamen twee aspecten naar voor die het leerproces kunnen versterken: het creëren van een goede band tussen leerlingen en leerkracht, en het actief inzetten op de inrichting van de leerruimtes.

Leerkrachten halen aan dat een goede band met leerlingen het leerproces versterkt. Het is daarom aan te bevelen om de hiërarchie tussen leerkrachten en leerlingen te verkleinen.

eenvoudige ingrepen om het contact laagdrempelig

te maken

  • Leerkrachten met hun voornaam aanspreken
  • Regelmatig groepsgesprekken of groepsvergaderingen houden
  • Kennismakingsdagen of uitstappen organiseren
  • Vaak informele gesprekken aanknopen met leerlingen

LK: Ja, ja, ik had nog een tweede puntje bij succes. Ik vind hier dat het contact met de leerkrachten, voor de leerlingen uit dat dat nogal laagdrempelig is en ik vind dat eigenlijk iets positief. Leerlingen kunnen naar ons komen met bepaalde problemen. Er is ook een open communicatie. Dat gaat heel vlot ook naar de meeste ouders toe. En ik denk wel dat dat bijdraagt tot een aangenaam leerklimaat. Een heel strenge katholieke school zal ik zeggen, waar de leerkracht vooraan staat, ik geloof daar niet echt in. Dat wil niet zeggen dat er geen respect moet zijn.

LK: ja, ik denk het feit, dat is iets heel klein, maar het feit dat ze ons met de voornaam mogen aanspreken maakt de drempel veel lager. Want ik sta ook in een andere school en je voelt daar de afstand tussen uw leerlingen, dan als ze gewoon je voornaam mogen zeggen. Die gaan u minder rap aanspreken, dat is gewoon een drempel, een afstand, vind ik. 

LK:Ik heb ook gewoon mijn leerlingen op whatsapp staan. Dat ze mij vragen kunnen stellen voor het examen en dat ik dat ook maar één keer moet zeggen, in plaats van in 15 e-mails. 

LK: Maar waarin zit dat? … ik denk dat iedereen wel eens aan mijn bureau komt staan, gewoon om maar eens iets te vertellen, want ze waren nog aan het doorwerken, … ik vind, dat maakt het fijn, … kinderen voelen zich goed, en ik denk ook dat ze daardoor meer gaan leren, maar ze moeten natuurlijk ook blijven leren, het mag geen spielerei worden.

LK: Wat geeft je energie? Lkr: ik heb de foto van de kennismakingsdagen. Dat zijn onze eerstejaars nu, omdat wat mij energie geeft de leerlingen zijn. Heel simpel. Alles wat daarrond komt kijken. Hoe dat zij evolueren. Maar ook hoe dat wij ze leren kennen buiten het schoolse. 

Daarnaast zetten sommige scholen actief in op de inrichting van hun leerruimtes of het schoolklimaat, zodat informeel leren ook buiten de lessen gestimuleerd wordt. Uit de photovoices kwam naar voor dat de ruimte waarin ze leren in sterke mate hun welbevinden bepaalt. 

 contexten

Er kunnen in verschillende contexten initiatieven genomen worden om ook buiten de lessen een sterke leeromgeving te creëren. 

Studie als leeratelier

Sommige scholen waarderen hun avond- en/of dagstudie op tot een leeratelier waar leerlingen niet alleen opgevangen worden, maar ook gestructureerd en begeleid kunnen werken aan hun schooltaken. Zeker voor leerlingen die thuis geen comfortabele leerplek hebben, is een naschoolse studieklas een zeer belangrijke leercontext. 

Klaslokalen

Leerlingen vinden het niet fijn als ze les hebben in kleine, lawaaierige of oude klaslokalen waar de ramen niet open kunnen of waar het koud is. Als leerlingen kunnen dromen over hun klaslokaal, zien ze een grote ruimte voor zich, waar het lawaai gedempt wordt, genoeg licht en lucht is, de temperatuur aangenaam is, waar de tafels en stoelen heel flexibel te verzetten zijn en waar ook aparte hoeken zijn om in stilte of samen te werken.

Lockers

Leerlingen appreciëren het als ze op school een locker of een kast hebben waar ze hun boeken veilig in kunnen opbergen. Dit zorgt ervoor dat ze niet elke dag met al hun boeken op en af van thuis naar school moeten sleuren. 

Oortjes of koptelefoon

Leerlingen vinden het belangrijk dat de school oortjes of geluiddempende koptelefoons ter beschikking stelt en willen daar ook in alle contexten gebruik van kunnen maken, zodat ze in stilte kunnen werken tijdens lessen, flexwerking of pauze. 

Schoolrestaurant

Sommige scholen richten hun refter in als een aantrekkelijke leefruimte, waar leerlingen flexibel soep, broodjes of een warme maaltijd kunnen kopen aan democratische prijzen of gewoon wat kunnen babbelen. 

Speelplaats

Sommige scholen investeren in de herinrich-ting van hun speelplaats. Als leerlingen mogen dromen over hun speelplaats, zien ze een ruime plek met voldoende banken en tafels, veel groen, bomen en gras, drankfonteintjes, drankautomaten, een kiosk of win-keltje, een buitenklas en zelfs hangmatten. Daarnaast vinden ze sport- en spelmogelijkheden ook heel belangrijk zoals voetbalgoals, basketbalringen, klim- of trainingsrekken, schommels en eventueel trampolines, …

Middagactiviteiten

In veel scholen worden er tijdens de middagpauze vrijblijvende activiteiten georganiseerd. Dit kunnen heel uiteenlopende activiteiten zoals: sport, expressie, toneel, dansen, tekenen, schaken, gezelschapsspelen, spel, ICT, hockey, touwtrekken,…. Een bedenking hierbij is dat slechts een kleine groep deelneemt aan de georganiseerde activiteiten, omdat de meesten tijdens hun pauze liever vrij rondhangen met vrienden.

Mediatheek of bibliotheek

Heel wat scholen hebben een bibliotheek of mediatheek waar leerlingen tijdens pauzes en na school kunnen werken, printen, lezen, opzoekwerk te doen, groepswerk af te werken, GSM opladen, boeken te lezen. Leerlingen waarderen het heel sterk als de school ook tijdens de middag, studie, pauze of na school werkruimtes of computerlokalen ter beschikking stelt waar leerlingen rustig, zelfstandig of in groep hun schooltaken kunnen afwerken. 

Laptops

Leerlingen waarderen het als ze in pauzes, studie of na school laptops kunnen uit lenen op school om hun schoolwerk op te maken.

Pauze

Heel wat leerlingen geven aan dat er in een reguliere schooldag te weinig pauze is. Tien minuten vinden ze te kort om te ontspannen, een sanitaire stop te maken of even te sporten. Als leerlingen kunnen kiezen, hebben ze liever na elke les een pauze. Een langere schooldag vinden ze niet erg. Daarnaast hebben ze bij voorkeur speeltijd met leeftijdsgenoten en dus niet met de oudere leerlingen.

Startuur

In sommige scholen start de schooldag pas om negen uur. Leerlingen vinden een later startuur erg aangenaam omdat je dan tijd hebt om wakker te worden en rustig toe te komen. Sommigen zouden zelfs nog later willen starten. De meesten vinden het niet erg dat de school dan ook later eindigt. 

Lees wat leerlingen en leerkrachten te vertellen hebben ...

Hoe ziet een aantrekkelijk schoolrestaurant er volgens leerlingen uit?

Wat stimuleert het leerproces tijdens de dag en avondstudie?

Share by: