Eerste graad vernieuwen: suggesties en tools

Slim digitaliseren

De digitalisering biedt het onderwijs heel wat mogelijkheden. Leerlingen en leerkrachten halen onder andere aan dat een smartboard of touchscreen veel meer mogelijkheden tot visualisatie en interactie biedt, dat laptops het toelaten om sterker gedifferentieerd te werken en bijvoorbeeld de nodige ondersteuning te bieden aan leerlingen met dyslexie.

Digitaliseren heeft veel voordelen, maar stelt scholen en leerkrachten ook voor uitdagingen.

Multimediale klas

De digitalisering leidt in veel scholen tot een meer motiverende klasinrichting. Klaslokalen die multimediaal zijn ingericht, zien er uit als polyvalente ruimtes, waar de frontale klasopstelling plaats maakt voor aparte hoeken en flexibele werkplaatsen. Dit vinden leerlingen en leerkrachten zeer motiverend.

Helaas is de herinrichting van lokalen een dure aangelegenheid. Heel vaak geven leerkrachten en leerlingen dan ook aan dat er een groot tekort is aan laptops, stopcontacten en digitale infrastructuur op school. Dat belemmert hen sterk in hun werking.

Digitaal leermateriaal

Digitaal leermateriaal laat leerlingen toe om makkelijker zelfstandig te werken. Leerlingen waarderen de digitale oefeningen van handboeken, de bookwidgets, de extra werkbladen van leerkrachten, de digitale verbetersleutels en de leeroverzichten of planningen die leerkrachten ter beschikking stellen op het leerplatform. Digitaal leermateriaal is handig omdat het makkelijk terug te vinden is en mooi gestructureerd wordt aangeboden.

Voor veel eerstejaars is werken met het digitaal leerplatform echter niet vanzelfsprekend. Velen halen aan dat ze het digitaal leerplatform ingewikkeld vinden en niet altijd alles terugvinden. Begeleiding om aan de slag te gaan met het digitale leermateriaal en een transparante structuur lijkt noodzakelijk.

Digitaal puntenboek

Heel wat scholen communiceren de resultaten of punten van leerlingen via een digitale puntenboek aan ouders en leerlingen. Leerlingen en ouders toegang geven tot de digitale resultaten heeft heel wat voordelen: leerlingen hebben een mooi overzicht per vak; ze kunnen hun eigen evolutie in kaart brengen door de resultaten in een grafiek te plaatsen en de meldingen zorgen er voor dat leerlingen en ouders permanent de prestaties van leerlingen kunnen volgen.

Een digitale puntenboek heeft echter ook nadelen: meestal bevat dat platform enkel cijfers en dus geen feedback. Die cijfers geven niet weer hoe een resultaat tot stand is gekomen. Leerlingen vinden het ook een nadeel dat ouders gelijke toegang hebben tot de puntenboek. Ze willen mee kunnen bepalen wanneer ouders hun resultaten zien en vinden het heel vervelend als een punt al wordt weergegeven, zonder dat ze de toets of de taak hebben teruggekregen.

Digitale communicatie

Digitale agenda

Leerlingen vinden de digitale agenda heel handig. Daar vinden ze steeds terug wat ze tegen wanneer moeten doen. In een papieren agenda moesten leerlingen zelf hun deadlines noteren, terwijl een digitale agenda wordt beheerd en up to date wordt gehouden door leerkrachten.

Leerkrachten, daarentegen vinden dat het beheer van de agenda eigenlijk bij leerlingen moet liggen. Zij geven aan dat de digitale agenda de planningsvaardigheden van leerlingen afremt.

Smartphonegebruik

Leerlingen vinden het heel fijn als ze tijdens de speeltijd of tijdens de lessen hun smartphone kunnen gebruiken om op te zoeken, muziek te luisteren of om zich te ontspannen via games of sociale media.

Zowel leerkrachten als leerlingen geven aan dat smartphonegebruik op school best wordt beperkt. Eerstejaars hebben nood aan sensibilisering rond sociale media, games en andere smartphone-applicaties. Als smartphones onbeperkt gebruikt mogen worden, erkennen leerlingen dat ze snel afgeleid zijn, veel tijd spenderen op hun smartphone, minder sociaal zijn en minder spelen.

Technisch-digitale competenties & omkadering

De digitalisering vraagt dat leerkrachten hun digitale vaardigheden versterken. Heel wat leerkrachten geven aan dat dit een uitdaging is. Vaak wordt ook aangehaald dat de technische omkadering in scholen beperkt is. IT-coördinatoren halen van hun kant signaleren dat ze heel veel vragen krijgen van leerkrachten en dus veel werk hebben. Om de digitalisering succesvol te laten verlopen, is het belangrijk dat scholen de nodige technisch-logistieke ondersteuning bieden kunnen bieden aan leerkrachten.